Όλοι γνωρίζουμε πως οι τετράποδοι φίλοι μας περιγράφονται ως χαρισματικοί, απολαυστικοί και εν γένει διασκεδαστικοί. Οι σκύλοι πολύ απλά μας κάνουν να γελάμε. Ωστόσο, διαθέτουν οι ίδιοι οι σκύλοι αίσθηση του χιούμορ; Μπορούν να καταλάβουν οι ίδιοι ότι είναι αστείοι; Γελούν οι σκύλοι μας και αν ναι, τι τους κάνει να γελούν;
Η Παιχνιδιάρικη Διάθεση Είναι το Ίδιο με Την Αίσθηση του Χιούμορ;
Μερικές θεωρίες υποστηρίζουν πως εάν η παιχνιδιάρικη διάθεση ορίζει την αίσθηση του χιούμορ, τότε οι σκύλοι γνωρίζουν απόλυτα τι είναι αστείο. Ο Κάρολος Δαρβίνος έψαξε για τις ομοιότητες στα συναισθήματα μεταξύ ανθρώπων και ζώων και προχώρησε στην παρατήρηση την οποία θεώρησε ως αίσθηση του χιούμορ, μια συμπεριφορά που ξεπερνά την απλή παιχνιδιάρικη διάθεση. Πάμε να δούμε τι ακριβώς έγραψε ο Δαρβίνος στο βιβλίο του ”Η Καταγωγή του Ανθρώπου”:
Οι σκύλοι δείχνουν μια, ας την αποκαλέσουμε δικαίως, αίσθηση του χιούμορ, η οποία ξεχωρίζει από το απλό παιχνίδι. Θα δώσουμε ένα παράδειγμα. Ένας ιδιοκτήτης πέταξε ένα κλαδί στον σκύλο του σε κάποια απόσταση. Ο σκύλος έτρεξε, το πήρε και το έφερε τάχιστα τοποθετώντας το στο έδαφος μπροστά ακριβώς από τα πόδια του ιδιοκτήτη του. Όταν ο ιδιοκτήτης έσκυψε να πάρει το κλαδί για να το πετάξει ξανά, ο σκύλος πρόλαβε και το άρπαξε πραγματοποιώντας την ίδια διαδρομή που ακολούθησε πρωτύτερα, κάνοντας έναν γύρο του θριάμβου με το ραβδί στο στόμα. Αυτό κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί ως αίσθηση του χιούμορ, μια ωραιότατη φάρσα του σκύλου στο αφεντικό του!
Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως τα πρωτεύοντα διαθέτουν αίσθηση του χιούμορ. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή του θηλυκού γορίλα Κόκο ο οποίος όχι μόνο έμαθε να αναγνωρίζει πάνω από 2000 λέξεις αλλά ήταν γνωστός και για τις φάρσες και τα λογοπαίγνια του. Επιστήμονες στον τομέα της εξελικτικής βιολογίας διατυπώνουν πως αν όχι όλα, πολλά εκ των ζώων γνωρίζουν τι εστί χιούμορ.
Αστείοι και Παιχνιδιάρικοι – Μια Εξέλιξη για τους Σκύλους
Πιθανό θεωρείται το σενάριο, η λεγόμενη ”αίσθηση του χιούμορ” να είναι μια εξελικτική ανάγκη η οποία προήλθε από τους σύγχρονους προγόνους του σκύλου, τους λύκους. Όπως τα πρωτεύοντα, έτσι και οι λύκοι ζουν σε ιεραρχικές αγέλες. Στις αγέλες αυτές είναι ζωτικό να ξέρει κανείς τη θέση του και την ιεραρχία αποφεύγοντας να εκνευρίσει τον ”Άλφα” (δηλ. τον αρχηγό της αγέλης). Σύμφωνα με άρθρα έγκριτων επιστημόνων στους Times της Νέας Υόρκης περιγράφουν το εξής: Όταν το ”μεγάλο” κυνοειδές γαβγίσει τότε τα βήτα, γάμμα, δέλτα, έψιλον, λάμδα, μι, νι και ούτω καθεξής κυνοειδή θα πρέπει να γελάσουν για να μπορέσουν να ζήσουν άλλη μια ημέρα”.
Φέρονται οι σκύλοι περίεργα για να κάνουν εμάς τους ανθρώπους να γελάμε; Μιας και τα ζώα πρέπει να φροντίσουν τους εαυτούς τους για να επιβιώσουν είναι πολύ πιθανό η χαρούμενη ή χιουμοριστική συμπεριφορά να είναι ένας λόγος για να τραβήξουν πάνω τους την προσοχή. Δοκιμάστε να ενθαρρύνετε τον σκύλο σας με θετική ενίσχυση. Ο σκύλος κάνει αυτό που θέλετε; Επιβραβεύστε τον με ένα παιχνίδι ή μια λιχουδιά. Ο πιστός σας φίλος κυλιέται στο πάτωμα με την γλώσσα του έξω κάνοντας μια αστεία γκριμάτσα στο πρόσωπο του; Γελάστε μαζί του και χαϊδέψτε τον στοργικά. Πιθανότατα μετά από αυτό, ο σκύλος θα μάθει πως με μια τέτοια συμπεριφορά από μέρους του θα δέχεται την επιθυμητή αντίδραση σας.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει πως ένα ζώο παρουσιάζει αυτό που λέμε ”αίσθηση του χιούμορ” για να λάβει μια αντίδραση από τον περίγυρο του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως το σενάριο της ύπαρξης αίσθησης χιούμορ καταρρίπτεται ακόμη και αν ο σκύλος μάθει να αντιδρά με αυτόν τον τρόπο για να προκαλέσει μια προβλέψιμη συμπεριφορά.
Η Παιχνιδιάρικη Διάθεση Εξαρτάται Από την Φυλή του Σκύλου
Αν εξισώσουμε την παιχνιδιάρικη διάθεση με την αίσθηση του χιούμορ, πρέπει να έχουμε κατά νου πως οι διάφορες φυλές σκύλων έχουν και διαφορετικές προσωπικότητες και κατά συνέπεια, διαφορετικά επίπεδα παιχνιδιάρικης διάθεσης. Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια έχει κατατάξει τις φυλές με γνώμονα το πόσο παιχνιδιάρικες είναι. Οι ερευνητές συμπέραναν πως οι πιο παιχνιδιάρικες φυλές είναι οι εξής:
- Ιρλανδικό Σέτερ
- Αγγλικό Σπρίνγκερ Σπάνιελ
- Σνάουτσερ Μίνι
- Κερν Τεριέ
- Έρντεϊλ Τεριέ
- Κανίς (Πούντλ)
- Σέτλαντ Ποιμενικός
- Γκόλντεν Ριτρίβερ
- Αυστραλιανός Ποιμενικός
- Κανίς Μίνι
- Γερμανικό Κοντότριχο Πόιντερ
Γελούν οι Τετράποδοι Φίλοι μας;
Οι σκύλοι έχουν συγκεκριμένες συμπεριφορές οι οποίες υποδεικνύουν την παιχνιδιάρικη διάθεση τους. Για παράδειγμα, έχουμε δει όλοι όσοι έχουμε σκύλο την ”υπόκλιση για παιχνίδι”. Οι σκύλοι ”υποκλίνονται” βάζοντας τα πίσω πόδια τους στον αέρα και τα μπροστινά πόδια τους στο έδαφος, ένας τρόπος για να πουν πως θέλουν να παίξουν και οι στιγμές που θα ακολουθήσουν θα είναι αστείες και διασκεδαστικές.
Στο Κέντρο Συμπεριφοράς Ζώων στην Ουάσιγκτον έχουν πραγματοποιηθεί πολύ ενδιαφέρουσες μελέτες για την εκφορά ήχων των σκύλων. Η ομάδα των επιστημόνων διαπίστωσε πως οι σκύλοι βγάζουν έναν συγκεκριμένο ήχο, μπορούμε να το πούμε λαχάνιασμα ή αγκομαχητό, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Χρησιμοποιώντας έναν φασματογράφο, οι επιστήμονες ανέλυσαν τον ήχο, ο οποίος για το ανθρώπινο αυτί είναι ένας κοινός ήχος λαχανιάσματος. Το εύρημα ουσιαστικά ήταν μια συγκεκριμένη ”λεγόμενη ξέπνοη εκπνοή” την οποία ονόμασαν γέλιο του σκύλου. Σε μελέτες κατά τις οποίες άλλοι σκύλοι άκουσαν αυτό το γέλιο του σκύλου άρχισαν να κάνουν την ”υπόκλιση για παιχνίδι”, να κουνούν χαρωπά την ουρά τους και να είναι έτοιμοι να παίξουν και να κυνηγήσουν.
Τι Λέμε Εμείς για Το Χιούμορ στους Σκύλους μας
Ίσως τίποτα από τα παραπάνω να μην αποδεικνύει εμπειρικά ότι πράγματι οι σκύλοι διαθέτουν αίσθηση του χιούμορ. Για αιώνες, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν για το τι θεωρείται πραγματικά αίσθηση του χιούμορ. Σε ότι αφορά τους ιδιοκτήτες σκύλων, κανένας δεν χρειάζεται εμπειρική απόδειξη για την ύπαρξη αίσθησης του χιούμορ στους τετράποδους συντρόφους μας. Τους βλέπουμε να παίρνουν τις χαρούμενες πόζες τους, τις πανούργες παιχνιδιάρικες διαθέσεις τους και εκτιμούμε την έμφυτη ικανότητα τους να μας κάνουν να περνάμε καλά. Ο Δαρβίνος πίστευε πως η διαφορά της νοημοσύνης μεταξύ ζώου και ανθρώπου είναι πολύ μικρή. Άλλωστε, αν εμείς ως ανθρώπινα όντα έχουμε μια δική μας αίσθηση του χιούμορ, τότε και τα ζώα θα μπορούν να έχουν ως έναν βαθμό τη δική τους αίσθηση του χιούμορ.
